રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ બેંકિંગ સિસ્ટમમાં તરલતા (રોકડ) વધારવા માટે ઘણી મહત્વપૂર્ણ જાહેરાતો કરી છે, જેમાં $5 બિલિયન USD/INR સ્વેપ ઓક્શનનો સમાવેશ થાય છે. આ દ્વારા, બેંકિંગ સિસ્ટમમાં 43,000 કરોડ રૂપિયા ઠાલવવામાં આવશે. RBI એ 60,000 કરોડ રૂપિયાની સરકારી સિક્યોરિટીઝ ખરીદવાની પણ જાહેરાત કરી છે. આ ૩૦ જાન્યુઆરી, ૧૩ ફેબ્રુઆરી અને ૨૦ ફેબ્રુઆરીના રોજ ત્રણ હપ્તામાં કરવામાં આવશે. દરેક તબક્કામાં 20,000 કરોડ રૂપિયાનો OMO હશે.
RBI એ 7 ફેબ્રુઆરીના રોજ 50,000 કરોડ રૂપિયાના વેરિયેબલ રેટ રેપો (VRR) હરાજીનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે. તેનો કાર્યકાળ 56 દિવસનો રહેશે. હકીકતમાં, આ સમયે બેંકિંગ સિસ્ટમમાં તરલતાની ખાધ 3.13 લાખ કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચી ગઈ છે. RBI એ જણાવ્યું હતું કે $5 બિલિયન USD/INR સ્વેપ હરાજી 31 જાન્યુઆરીના રોજ યોજાવાની છે. તેનો કાર્યકાળ છ મહિનાનો રહેશે.
“જો બાય/સેલ સ્વેપ સંપૂર્ણપણે સબસ્ક્રાઇબ થઈ જાય, તો તે સિસ્ટમમાં રૂ. 43,000 કરોડ ઠાલવે તેવી શક્યતા છે,” કરુર વૈશ્ય બેંકના ટ્રેઝરી હેડ વીઆરસી રેડ્ડીએ જણાવ્યું હતું. આ ભંડોળ 4 ફેબ્રુઆરીના રોજ સિસ્ટમમાં ઉમેરવામાં આવશે. ખરીદ/વેચાણ સ્વેપમાં, RBI બેંકો પાસેથી $5 બિલિયન ખરીદશે અને તેમને સમાન રકમ રૂપિયા આપશે. આ સ્વેપ છ મહિનામાં પરિપક્વ થશે. આનો અર્થ એ થયો કે, RBI બેંકોને $5 બિલિયન વેચશે, જેનાથી સિસ્ટમમાંથી એટલા જ રૂપિયા દૂર થશે.રિઝર્વ બેંકે જણાવ્યું હતું કે કુલ રૂ. 60,000 કરોડની સરકારી સિક્યોરિટીઝની OMO ખરીદી હરાજી 30 જાન્યુઆરી, 2025, 13 ફેબ્રુઆરી, 2025 અને 20 ફેબ્રુઆરી, 2025 ના રોજ રૂ. 20,000 કરોડના ત્રણ તબક્કામાં હાથ ધરવામાં આવશે. તમને જણાવી દઈએ કે ઓપન માર્કેટ ઓપરેશન (OMO) એક એવી પદ્ધતિ છે જેના દ્વારા રિઝર્વ બેંક સરકારી સિક્યોરિટીઝ અને ટ્રેઝરી બિલ ખરીદે છે અને વેચે છે. RBI અર્થતંત્રમાં નાણાંનો પુરવઠો વધારવા માટે આ કરે છે. આ એક એવી પદ્ધતિ છે જેના દ્વારા સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન અર્થતંત્રની પ્રવાહિતાને નિયંત્રિત કરવામાં આવે છે.
