RBI
RBI: ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) ની નાણાકીય નીતિ સમિતિએ ફેબ્રુઆરીમાં રેપો રેટમાં 0.25% ઘટાડો કરીને 6.25 ટકા કર્યો હતો, જે લગભગ 5 વર્ષમાં પ્રથમ ઘટાડો હતો. સિટીબેંકના નવા અનુમાન મુજબ, RBI 7-9 એપ્રિલના રોજ તેની આગામી નીતિ બેઠકમાં વધુ એક દર ઘટાડા માટે તૈયાર લાગે છે અને ફરીથી 25 બેસિસ પોઈન્ટ એટલે કે 0.25% દર ઘટાડી શકે છે.
બેંક ઓફ અમેરિકા ગ્લોબલ રિસર્ચ પણ અપેક્ષા રાખે છે કે વર્ષના અંત સુધીમાં રેપો રેટ 5.5 ટકા સુધી પહોંચી જશે, કારણ કે ફુગાવા વગરની વૃદ્ધિ અને નિયંત્રિત ભાવ દબાણને કારણે RBI પાસે દર ઘટાડવાની જગ્યા છે. આનો અર્થ એ થયો કે બેંકિંગ નિયમનકાર 2025 માં દરોમાં કુલ 100 બેસિસ પોઈન્ટ અથવા 1 ટકાનો ઘટાડો કરશે, જેમાં ફેબ્રુઆરીમાં 0.25% દર ઘટાડાનો પણ સમાવેશ થાય છે. જો આવું થશે, તો હોમ લોન અને કાર લોનનો EMI ઘટશે. ઉપરાંત, વ્યક્તિગત લોન પરના વ્યાજ દરમાં પણ ઘટાડો થશે.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, રેપો રેટ અથવા પુનઃખરીદી દર એ દર છે જેના પર RBI સરકારી સિક્યોરિટીઝ સામે ટૂંકા ગાળા માટે વાણિજ્યિક બેંકોને નાણાં ઉછીના આપે છે. હાલમાં રેપો રેટ 6.25 ટકા છે.
બેંકોએ મૂડીનો ખર્ચ ઉઠાવવો પડે છે, જેમાં રેપો રેટનો પણ સમાવેશ થાય છે. રેપો રેટ જેટલો ઊંચો હશે, મૂડી ખર્ચ એટલો જ ઊંચો હશે. અને રેપો રેટ જેટલો ઓછો હશે, મૂડી ખર્ચ એટલો જ ઓછો થશે. જ્યારે બેંકો ઓછા ખર્ચે ભંડોળ એકત્ર કરી શકે છે, ત્યારે તેઓ ઓછા ખર્ચે ધિરાણ આપી શકે છે. આ જ કારણ છે કે બેંકો દર ઘટાડાનો લાભ તેમના ગ્રાહકોને આપે છે.
