Social schemes will be encouraged: નાણાકીય વર્ષ 2025 ના સંપૂર્ણ બજેટમાં, આરોગ્ય, શિક્ષણ અને ગ્રામીણ વિકાસ સંબંધિત સામાજિક ક્ષેત્રની યોજનાઓ માટે વધુ ભંડોળ ફાળવવામાં આવી શકે છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય સમાજના નબળા વર્ગોને રાહત આપીને ગ્રામીણ માંગને વેગ આપવાનો છે. બજેટ 23 જુલાઈએ રજૂ કરવામાં આવશે. “ગ્રામીણ ભારત પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે અને આ સામાજિક ક્ષેત્રની યોજનાઓ માટે બજેટ ફાળવણીમાં પ્રતિબિંબિત થઈ શકે છે,” એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું.
રેટિંગ એજન્સી ICRAએ પોતાના રિપોર્ટમાં વચગાળાના બજેટની સરખામણીમાં આવક ખર્ચનો લક્ષ્યાંક વધી શકે તેવી શક્યતા વ્યક્ત કરી છે. આ માટે, નવી યોજનાઓ રજૂ કરવામાં આવી શકે છે અથવા કેટલીક વર્તમાન યોજનાઓમાં ફાળવણીમાં વધારો કરવામાં આવી શકે છે. ICRAનો અંદાજ છે કે સરકારનો મહેસૂલ ખર્ચ રૂ. 37 લાખ કરોડથી રૂ. 37.1 લાખ કરોડ હોઈ શકે છે, જે વચગાળાના બજેટ કરતાં રૂ. 50,000 થી 60,000 કરોડ વધુ છે. જે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 6 થી 6.3 ટકા વધુ રકમ છે.
“વધારાની ફાળવણી મોટાભાગે વ્યાજ અને સબસિડીથી સ્વતંત્ર હોવાની શક્યતા છે,” અહેવાલમાં જણાવાયું છે. ફાળવણી વધારવાનો ઉદ્દેશ્ય ગ્રામીણ અર્થતંત્ર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો છે કારણ કે 2023 માં ગ્રામીણ માંગ નબળી રહી છે. સામાજિક ક્ષેત્ર હેઠળ, ગુણવત્તાના અભાવના સળગતા મુદ્દાને ઉકેલવા માટે શિક્ષણને વધારાના ભંડોળ મળી શકે છે. સામાજિક વિજ્ઞાની અમિતાભ કુંડુએ જણાવ્યું હતું કે, ‘શિક્ષણ પર સામાન્ય લોકોનો ખર્ચ શૂન્યથી 2 લાખ રૂપિયા સુધીનો છે, જે દર્શાવે છે કે શિક્ષણમાં કેટલી અસમાનતા છે.’ બજેટ
મહાત્મા ગાંધી રાષ્ટ્રીય ગ્રામીણ રોજગાર ગેરંટી (મનરેગા) યોજનામાં પણ વધુ નાણાં મળી શકે છે પરંતુ આ વધારો બજેટના પ્રમાણમાં હશે. નાણાકીય વર્ષ 2025ના વચગાળાના બજેટમાં મનરેગાને રૂ. 86,000 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા હતા, જે ગયા નાણાકીય વર્ષના સુધારેલા અંદાજની બરાબર હતી. કુંડુએ કહ્યું, ‘વૃદ્ધિ અને રોજગાર પર ભાર મૂકવામાં આવશે. સરકારની સ્થિરતા સામે અત્યારે કોઈ ખતરો નથી, તેથી તે વિકાસના એજન્ડાને વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.
ભારતીય જનતા પાર્ટીએ ચૂંટણી ઢંઢેરામાં 70 વર્ષથી વધુ ઉંમરના તમામ વરિષ્ઠ નાગરિકોને આયુષ્માન ભારત યોજના હેઠળ લાવવાનું વચન આપ્યું હતું. આ કારણથી આ સેક્ટરને બજેટમાં 7,000 કરોડ રૂપિયા મળી શકે છે. પરંતુ સ્વચ્છ ભારત મિશન અને જલ શક્તિ મિશન જેવી ઘણી સામાજિક ક્ષેત્રની યોજનાઓ માટે ફાળવણીમાં વધુ વધારો થવાની અપેક્ષા નથી.
