મેરીટાઇમ ડ્રોન સમાચાર: ભારત સમુદ્રમાં પોતાની તાકાત વધારવામાં વ્યસ્ત છે. હિંદ મહાસાગરમાં ચીનની વધતી ગતિવિધિ અને લાલ સમુદ્રમાં ચાંચિયાઓના આતંકને જોતા ભારતે અમેરિકા સાથે મોટા સંરક્ષણ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
- છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સમુદ્રમાં વ્યૂહાત્મક ગતિવિધિઓ તેજ થઈ છે. વર્ચસ્વ સ્થાપિત કરવા માટે વિવિધ શક્તિઓ પૂરા બળ સાથે પોતાની સેના વધારી રહી છે. ખાસ કરીને ચીન અને વેપારી જહાજો પર હુમલો કરનારા હુમલાખોરો ભારત માટે ગંભીર ખતરો છે. તેને જોતા ભારત સમુદ્રમાં સતત પોતાની શક્તિ વધારી રહ્યું છે.
- આ ક્રમમાં ભારત ટૂંક સમયમાં જ એવા હથિયાર મેળવવા જઈ રહ્યું છે, જેનાથી સમુદ્રમાં તેની તાકાત અનેકગણી વધી જશે. તેની મદદથી જ્યાં ચીનના કાવતરાઓને કાબૂમાં રાખી શકાય છે, ત્યાં ચાંચિયાઓ સાથે પણ કાર્યવાહી કરી શકાય છે. ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે લગભગ 4 અબજ ડોલરના મોટા સંરક્ષણ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે.
- યુએસનું કહેવું છે કે જનરલ એટોમિક્સ MQ9-B સશસ્ત્ર ડ્રોન ડીલ ભારતની દરિયાઈ સુરક્ષા અને મેરીટાઇમ ડોમેન જાગૃતિ (MDA) ક્ષમતાઓને વધારશે.
- મેરીટાઇમ ડોમેનમાં જાગરૂકતા ક્ષમતાનો અર્થ એ છે કે દરિયાઇ ડોમેન સાથે સંબંધિત દરેક વસ્તુથી વાકેફ રહેવું જે સુરક્ષા, અર્થતંત્ર અથવા પર્યાવરણને અસર કરી શકે છે. યુએસએ ગયા અઠવાડિયે ભારતને 3.99 અબજ યુએસ ડોલરના અંદાજિત ખર્ચે 31 MQ-9B સશસ્ત્ર ડ્રોનના વેચાણને મંજૂરી આપી હતી.
- આનાથી દરિયાઈ માર્ગો પર માનવરહિત દેખરેખ અને જાસૂસી પેટ્રોલિંગ દ્વારા વર્તમાન અને ભવિષ્યના જોખમોનો સામનો કરવાની ભારતની ક્ષમતામાં વધારો થશે.
ડ્રોન સોદો
- જૂન 2023 માં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઐતિહાસિક રાજ્ય મુલાકાત દરમિયાન ડ્રોન ડીલની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના ડેપ્યુટી પ્રવક્તા વેદાંત પટેલે તેમની નિયમિત પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘અમારું માનવું છે કે આ વેચાણથી ભારતની દરિયાઈ સુરક્ષા અને મેરીટાઇમ ડોમેન જાગૃતિ ક્ષમતામાં વધારો થશે.‘ પટેલે વધુમાં કહ્યું, ‘આ (સોદો) ભારતને આ વિમાનો ખરીદવાની મંજૂરી આપશે. અમે આ ક્ષેત્રમાં અમારા ભારતીય ભાગીદારો સાથે સહયોગને વધુ ગાઢ બનાવવાનું ચાલુ રાખીશું.
ચીનને જડબાતોડ જવાબ
- હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ચીનની નૌકાદળની વધતી જતી હાજરી અને પ્રવૃત્તિઓ ભારતીય નીતિ નિર્માતાઓ અને સુરક્ષા નિષ્ણાતો માટે ચિંતા અને ચર્ચાનો વિષય છે. વર્ષ 2020માં પૂર્વી લદ્દાખની ગલવાન ઘાટીમાં સૈન્ય અથડામણ બાદ બંને દેશો વચ્ચે તણાવની સ્થિતિ હતી. સુરક્ષા નિષ્ણાતોના મતે, આ તણાવ હિંદ મહાસાગરમાં પણ અનુભવાઈ રહ્યો છે, કારણ કે બંને દેશો આ ક્ષેત્રમાં પોતાનું વર્ચસ્વ સ્થાપિત કરવા માંગે છે. ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ડ્રોન ડીલ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
