Unified Pension Scheme
Unified Pension Scheme Details: કેન્દ્ર સરકારે શનિવારે નવી પેન્શન સ્કીમ ‘યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ’ની જાહેરાત કરી હતી. જાણો આ પેન્શન યોજનાનો લાભ કોણ લઈ શકે છે અને તેના માટે શું કરવાની જરૂર છે…
પેન્શનને લઈને ચાલી રહેલા વિવાદ વચ્ચે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકારે શનિવારે એક નવી સ્કીમ રજૂ કરી. મોદી સરકારની આ પેન્શન યોજનાને યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) નામ આપવામાં આવ્યું છે. તેને હાલની નેશનલ પેન્શન સ્કીમ (NPS)ના વિકલ્પ તરીકે રજૂ કરવામાં આવી છે. સરકારનો દાવો છે કે લગભગ 23 લાખ લોકોને આ પેન્શન સ્કીમનો સીધો લાભ મળવાનો છે. ચાલો જાણીએ કે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા લાવવામાં આવેલી આ પેન્શન યોજનાનો લાભ કોને મળશે અને તેનો કેવી રીતે લાભ લઈ શકાય…
શું આ કારણોસર નવી પેન્શન યોજના દાખલ કરવાની જરૂર છે?
સૌ પ્રથમ તો એ જાણવું જરૂરી છે કે સરકારે યુપીએસ એટલે કે યુનિફાઈડ પેન્શન સ્કીમ શા માટે દાખલ કરવાની જરૂર પડી? વાસ્તવમાં, જૂની પેન્શન યોજના (OPS)ની જગ્યાએ લગભગ બે દાયકા પહેલા સરકારી કર્મચારીઓ માટે નેશનલ પેન્શન સ્કીમ (NPS) શરૂ કરવામાં આવી હતી. રાષ્ટ્રીય પેન્શન યોજના જાન્યુઆરી 2004 થી લાગુ કરવામાં આવી હતી. તાજેતરના વર્ષોમાં, NPS ને લઈને સરકારી કર્મચારીઓમાં અસંતોષ વધ્યો છે અને તે એક મુખ્ય ચૂંટણી મુદ્દો બની ગયો છે. ઘણા રાજ્યોએ NPS છોડીને OPSમાં પાછા જવાનું નક્કી કર્યું.
સોમનાથન સમિતિના સૂચનો પર યોજના તૈયાર કરવામાં આવી છે
જૂની પેન્શન યોજનાને પુનર્જીવિત કરવાની વધતી જતી માંગ અને રાષ્ટ્રીય પેન્શન યોજના (જેને નવી પેન્શન યોજના તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે) સામે વધી રહેલા વિરોધ વચ્ચે મોદી સરકારે એક સમિતિની રચના કરી. નાણા મંત્રાલયે પેન્શન યોજનાની સમીક્ષા કરવા અને વૈકલ્પિક સૂચનો આપવા માટે નાણા સચિવ ટીવી સોમનાથનના નેતૃત્વમાં ગયા વર્ષે એક સમિતિની રચના કરી હતી. સરકારી કર્મચારીઓના અસંતોષને ધ્યાનમાં રાખીને, સોમનાથન કમિટીએ વૈકલ્પિક પેન્શન યોજનાનું સૂચન તૈયાર કર્યું હતું, જેના આધારે મોદી સરકારે હવે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ એટલે કે UPS રજૂ કરી છે.
કયા સરકારી કર્મચારીઓ લાભ મેળવી શકે છે?
UPS ને NPS ના વિકલ્પ તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યું હોવાથી, NPS માટે પાત્રતા ધરાવતા દરેક સરકારી કર્મચારી તેના લાભો મેળવવા માટે પાત્ર છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, 1 એપ્રિલ, 2004 પછી નોકરી શરૂ કરનાર દરેક સરકારી કર્મચારી યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમનો લાભ મેળવી શકે છે. તેનો લાભ આગામી નાણાકીય વર્ષ એટલે કે 1 એપ્રિલ 2025થી મળવા લાગશે. યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમમાં સરકારે લઘુત્તમ પેન્શનની ખાતરી આપી છે. યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમને ત્રણ શબ્દોમાં વ્યાખ્યાયિત કરી શકાય છે ‘એશ્યોર્ડ પેન્શન, ન્યૂનતમ પેન્શન, એશ્યોર્ડ ફેમિલી પેન્શન’.
શું નિવૃત્ત કર્મચારીઓને પણ લાભ મળશે?
જો કે આ યોજના આગામી નાણાકીય વર્ષથી લાગુ કરવામાં આવશે, પરંતુ તેનો લાભ તે પહેલા નિવૃત્ત થનારા કર્મચારીઓને પણ મળશે. એપ્રિલ 2004 પછી નોકરી શરૂ કરનાર દરેક સરકારી કર્મચારી આ લાભ મેળવી શકે છે, પછી ભલે તે અત્યાર સુધીમાં નિવૃત્ત થઈ ગયો હોય અથવા એપ્રિલ 2025 પહેલા નિવૃત્ત થવા જઈ રહ્યો હોય. જે સરકારી કર્મચારીઓ અત્યાર સુધી નિવૃત્ત થયા છે અથવા 31 માર્ચ, 2025 સુધીમાં નિવૃત્ત થવા જઈ રહ્યા છે, તેમને એરિયર્સનો લાભ મળશે.
શું રાજ્ય સરકારના કર્મચારીઓ UPS પસંદ કરી શકશે?
શનિવારે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ વિશે માહિતી આપતાં કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકારના 23 લાખ કર્મચારીઓને તેનો લાભ મળવાનો છે. રાજ્ય સરકારોને તેમના કર્મચારીઓ માટે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ પસંદ કરવાનો વિકલ્પ પણ મળ્યો છે. જો તમામ રાજ્ય સરકારો તેમના કર્મચારીઓને યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમનો લાભ આપવાનું પસંદ કરે તો લાભાર્થીઓની સંખ્યા 90 લાખને પાર કરી શકે છે. આનો અર્થ એ થયો કે દેશભરમાં 90 લાખથી વધુ સરકારી કર્મચારીઓ આ પેન્શન યોજનાનો સીધો લાભ મેળવી શકે છે.
શું મને આપમેળે UPS ના લાભ મળવા લાગશે?
સરકારે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમને ડિફોલ્ટ પેન્શન સ્કીમ બનાવી નથી, પરંતુ તેને હાલની નેશનલ પેન્શન સ્કીમના વિકલ્પ તરીકે રજૂ કરી છે. આનો અર્થ એ છે કે તમામ પાત્ર કર્મચારીઓને યુનિફાઇડ પેન્શન યોજનાનો લાભ આપમેળે નહીં મળે. તમામ પાત્ર સરકારી કર્મચારીઓને રાષ્ટ્રીય પેન્શન યોજના સાથે યુનિફાઇડ પેન્શન યોજનાનો વિકલ્પ મળશે. એટલે કે, જો કોઈ કર્મચારી એનપીએસમાં રહેવા માંગે છે, તો તે વર્તમાન સિસ્ટમમાં રહી શકે છે, પરંતુ જો તે નવી યુનિફાઈડ પેન્શન યોજનાનો લાભ મેળવવા માંગે છે, તો તેણે યુપીએસનો વિકલ્પ પસંદ કરવો પડશે.
