Apple: આઇફોનનું ઉત્પાદન કરતી વિશ્વની પ્રખ્યાત ટેક કંપની Apple પર ભારતીય બજારમાં તેના વર્ચસ્વનો દુરુપયોગ કરવાનો અને અયોગ્ય વ્યાપાર વ્યવહારમાં સામેલ હોવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે. કોમ્પિટિશન કમિશન ઓફ ઈન્ડિયા (CCI)ની તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે લાખો એપ ડેવલપર્સ અને ગ્રાહકોને આના કારણે નુકસાન થઈ રહ્યું છે. આ મામલામાં કંપની પર હજારો કરોડ રૂપિયાનો દંડ થઈ શકે છે અને તેની સામે કડક આદેશ પણ જારી થઈ શકે છે. આ તપાસ 2021 માં શરૂ થઈ હતી અને હવે તેના અંતિમ તબક્કામાં છે. એવું માનવામાં આવે છે કે CCI એપલ સામે એ જ કડક પગલાં લઈ શકે છે જે તેણે ગૂગલ ઇન્ડિયાના કિસ્સામાં કર્યું હતું, જ્યારે ગૂગલ પર તેના વર્ચસ્વનો દુરુપયોગ કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, CCIની તપાસ શાખા દ્વારા પૂરક તપાસ અહેવાલમાં નિષ્કર્ષ આવ્યો છે કે Appleએ ભારતમાં iOS માટેના એપ સ્ટોરમાં તેના માર્કેટ વર્ચસ્વનો ઉપયોગ કરીને કોમ્પિટિશન એક્ટની કલમ 3(4) અને સેક્શન 4નું ઉલ્લંઘન કર્યું છે. રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે એપલે એપ ડેવલપર્સ સાથે સ્પર્ધા વિરોધી કરાર કર્યા છે, જે બજારમાં સ્પર્ધા પર નકારાત્મક અસર કરી રહ્યા છે. તપાસ રિપોર્ટ 150 પાનાથી વધુ લાંબો છે અને એપલના ઇન-એપ ખરીદી (IAP) આદેશ પર સવાલ ઉઠાવે છે.
અયોગ્ય વ્યવસાય પ્રથા.
તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે એપલનો એપ સ્ટોર એપ ડેવલપર્સ માટે એવો બિઝનેસ પાર્ટનર છે કે તેમની પાસે અન્યાયી શરતો સ્વીકારવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી. આમાં Appleની માલિકીની બિલિંગ અને ચુકવણી સિસ્ટમનો ફરજિયાત ઉપયોગ શામેલ છે. તપાસ દરમિયાન, એપલે સ્પષ્ટ કર્યું કે IAP એ એક માર્ગ છે જેના દ્વારા કંપની તેનું કમિશન એકત્રિત કરે છે. બદલામાં, તે એપ સ્ટોરને વપરાશકર્તાઓ અને વિકાસકર્તાઓ માટે સુરક્ષિત અને વિશ્વસનીય બનાવવામાં મદદ કરે છે, પરંતુ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે Apple તેના ડેવલપર પ્રોગ્રામ લાયસન્સ એગ્રીમેન્ટ (DPLA) અને એપસ્ટોર સમીક્ષા માર્ગદર્શિકા દ્વારા ઘણી કડક શરતો લાદે છે.
એન્ટિ-સ્ટીયરિંગ જોગવાઈઓ એપ્લિકેશન વિકાસકર્તાઓને એપ્લિકેશનમાં વૈકલ્પિક ખરીદી પદ્ધતિઓ વિશે વાતચીત કરવાથી અટકાવે છે. તેથી કોઈપણ તૃતીય પક્ષ ચુકવણી પ્રોસેસરને iOS ઉપકરણો પર ડિજિટલ સામગ્રી માટે સેવાઓ પ્રદાન કરવાની મંજૂરી નથી.
કમિશનમાં બેઈમાની!
તેમણે કહ્યું કે તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે એપલ કેટલાક એપ ડેવલપર્સ પર ‘ભેદભાવપૂર્ણ’ કમિશન પણ વસૂલ કરે છે જ્યારે તેમના ડેટામાંથી અયોગ્ય રીતે નફો કરે છે. ઘણી ડિજિટલ એપ્સમાંથી મહત્તમ 30% કમિશન લે છે જ્યારે એપલ મ્યુઝિક, એપલ આર્કેડ ગેમ્સ જેવી તેની એપ્સમાંથી કોઈ કમિશન લેતું નથી. આ નિયમોનું ઉલ્લંઘન છે. રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે Apple દ્વારા IAPનો ફરજિયાત ઉપયોગ એપ્લિકેશન ડેવલપર્સ, વપરાશકર્તાઓ અને અન્ય પેમેન્ટ પ્રોસેસર્સને અસર કરે છે. આ કાયદાની કલમ 4 હેઠળની જોગવાઈઓનું ઉલ્લંઘન છે.
