RBI’s monetary policy : રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ની મોનેટરી પોલિસી કમિટીની ત્રણ દિવસીય બેઠક આજથી શરૂ થઈ ગઈ છે. 1 એપ્રિલથી નવું નાણાકીય વર્ષ શરૂ થયા બાદ ઓગસ્ટની ત્રીજી બેઠક છે, જેમાં પહેલી બેઠક 3-5 એપ્રિલે અને બીજી 5-7 જૂનના રોજ યોજાઈ હતી. બદલાયેલી વૈશ્વિક પરિસ્થિતિમાં આ વખતે આરબીઆઈની આ નાણાંકીય નીતિની બેઠક ઘણી મહત્વની સાબિત થઈ રહી છે. તમને જણાવી દઈએ કે આરબીઆઈએ ફેબ્રુઆરી 2023થી રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. આવી સ્થિતિમાં શું આ વખતે રેપો રેટમાં ઘટાડો કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવશે? જો રેપો રેટમાં ઘટાડો થશે તો હોમ લોન, કાર લોન સહિતની તમામ લોન સસ્તી થશે. જો રેપો રેટ સ્થિર રહેશે તો વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં. આનો અર્થ એ છે કે વધેલા EMIના બોજમાંથી કોઈ રાહત નહીં મળે. ઉલ્લેખનીય છે કે RBIની મોનેટરી પોલિસી કમિટી 8 ઓગસ્ટે પોતાનો નિર્ણય આપશે.
અપેક્ષાઓ શું છે?
મોટાભાગના અર્થશાસ્ત્રીઓના મતે સેન્ટ્રલ બેંક રેપો રેટને 6.50 ટકા પર યથાવત રાખવાની ધારણા છે. આનું કારણ એ છે કે એશિયાની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થામાં 7-8 ટકાની સતત વૃદ્ધિ હોવા છતાં, ફુગાવાના મોરચે બધું બરાબર નથી. જૂન 2024માં ફુગાવો 5 ટકાના આંકને વટાવ્યા બાદ આ ચિંતાઓ વધી છે.
નિષ્ણાતોએ કહ્યું કે મોંઘવારીનું દબાણ યથાવત રહેવાને કારણે RBI તેની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠકમાં રેટ કટથી દૂર રહી શકે છે, કારણ કે વ્યાજ દર વધારીને 6.5 ટકા (રેપો રેટ) કરવામાં આવે તો પણ આર્થિક વૃદ્ધિ સારી છે. ICRAના ચીફ ઇકોનોમિસ્ટ અદિતિ નાયરે જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ઊંચી વૃદ્ધિ, ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં 4.9 ટકાના ફુગાવા સાથે, યથાસ્થિતિ જાળવી રાખવાની તરફેણમાં વલણ સર્જી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે ઓગસ્ટ 2024ની બેઠકમાં વલણમાં ફેરફાર અથવા રેટ કટનો કોઈ અવકાશ જણાતો નથી. તેમણે કહ્યું કે જો સારા ચોમાસાની ગેરહાજરીમાં અને વૈશ્વિક અથવા સ્થાનિક આંચકાની ગેરહાજરીમાં ખાદ્ય ફુગાવો સૌમ્ય બની જાય તો ઓક્ટોબર 2024માં વલણમાં પલટો શક્ય છે. આ પછી ડિસેમ્બર, 2024 અને ફેબ્રુઆરી, 2025માં વ્યાજ દરોમાં 0.25-0.25 ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે.
